[vc_row][vc_column][vc_column_text]
فلنج چیست ، کاربرد فلنج و استاندارد فلنج
فلنج چیست
فلنج ها قطعات فولادی می باشند که برای برقراری اتصال به کار می روند و می توانند لوله را به اقلام پایپینگی دیگر از جمله لرزه گیر ، شیرآلات و … متصل کنند . انواع فلنج را در این مطلب برای شما بصورت کامل توضیح داده ایم.
روش های گوناگونی جهت اتصال لوله و اقلام آن به همدیگر و یا به تجهیزات وجود دارد، مانند جوشکاری و … که یکی از این موارد اتصالات انواع فلنج میباشد (در مقاله ای دیگر با عنوان آرایش انتهایی لوله انواع اتصال به صورت خلاصه توضیح داده خواهد شد).
مزایای روش اتصال به صورت فلنجی چیست ؟
مهمترین دلیل استفاده از این روش، قابلیت جداسازی آن میباشد (Removable) به این معنی که شما در صورتی که دو عدد لوله را مستقیما به یکدیگر جوش دهید، در صورتی که بخواهید آنها را جدا کنید بایستی برشکاری انجام شده و دوباره جوش دهید اما در صورتی که از فلنج ها استفاده کنید، میتوانید با باز و بسته کردن پیچ و مهره ها این کار را انجام دهید.
در این روش به هر دو لوله یک فلنج جوش داده میشود و این دو فلنج از قسمت Flange Face روبروی یکدیگر قرار گرفته و توسط پیچ و مهره ها (Bolts & Nuts) به یکدیگر فشرده و سفت میشوند. جهت جلوگیری از نشتی (Leakage) بین آنها از واشر آب بندی (Gasket) استفاده میشود.
کاربرد انواع فلنج ها در صنعت و تاسیسات
- اتصال لوله به تجهیزات مانند مخازن تحت فشار، پمپ ها ، کمپرسورها و… .
- تغییر متریال در لوله.
- اتصال به شیرها (Valves) و دیگر اقلامی که در مسیر لوله قرار داشته و نیاز به تعمیرات احتمالی وجود دارد.
- اتصال به تجهیزات ابزار دقیق (Instrument devices) که نیاز به تعمیرات احتمالی و یا کالیبراسیون دارند.
- کلیه موارد دیگری که نیاز به جداسازی وجود دارد.
- لازم به ذکر است هزینه این نوع اتصال بسیار بیشتر از جوشکاری بوده اما به دلیل مزیت های اشاره شده بسیار مورد استفاده قرار میگیرد.
استاندارد انواع فلنج
کلاس فلنج و استاندارد ابعادی انواع فلنج فولادی و فلنج استیل
برای شناسایی انواع فلنج و دانستن ابعاد و اندازه آنها می بایست از یک مرجع بین المللی استفاده شود زیرا برای مقابل هم قرار گرفتن فلنج ها و پیچ و مهره شدن انها نیاز می باشد که اندازه سوراخ ها و ابعاد انها را بدانیم :
1. رده بندی فشار مطابق استاندارد ASME B16.5 :
مطابق این استاندارد فلنجهای فولادی وآلیاژهای آن به كلاسهای 150-300-400-600-900-1500-2500 تقسیم بندی می شوند كه این اعداد ماكزیمم فشار برحسب PSI بوده كه فلنجها در حداكثر دمای مجاز می توانند تحمل كنند ومعمولا فشار كاركرد حدود 2.4 برابر اعداد فوق می باشد (رابطه فشار با دما برای جنسهای مختلف در استاندارد فوق مشخص گردیده است) .
2. رده بندی فشار مطابق استاندارد DIN :
در این استاندارد فشار تحمل فلنجهای فولادی وآلیاژهای آن با PN نشان داده شده كه این نشان دهنده فشار اسمی بر حسب BAR می باشد . استاندارد مورد نظر برای انواع فلنج ها بر اساس PN مطابق DIN 2527 می باشد که شامل فلنج هایی با فشار 10 بار ، 16 بار ، 20 بار و … می باشد .
3. رده بندی فشار براساس استاندارد (API (6A-6B-6BX :
این نوع فلنجها دارای تحمل فشار بیشتری نسبت به فلنجهای گروهANSI بوده وبه كلاسهای 5000-3000-2000-15000-10000 رده بندی می گردند.
[/vc_column_text][us_image image=”24804″ align=”center” style=”shadow-2″][us_separator][us_image image=”24812″ align=”center” style=”outlined”][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]
استاندارد انواع فلنج
½" to 60" #150 to #1500 Wide Range of thickness & Spec. | Range |
---|---|
Weld Neck (WN), Socket Weld (SW), Blind(BL), Threaded(THD), Slip-On(SO), Long Weld Neck (LWN), Spectacle Blind (Spect. BL), Spade & Spacer, Orifice | Type |
ASME B16.47 series A/B, ASME B16.5, ASME B16.36, ASME B16.48, MSS-SP-44, MSS-SP-25, DIN EN1092-1 | Standards |
ASTM A105, ASTM A350 (LF2, LF6, ...), ASTM A694 (F60, F65, ...), ASTM A182 (F304H, F304, F304L, F316H, F316, F316L), ASTM A516 (Gr.60,65,70), Any Type of Carbon Steel, Alloy Steel and Stainless Steel. | Materials & Grades |
Raised Face (RF), Ring Type Joint (RTJ), Flat Face (FF), Male & Female (M&F), Tongue and Groove (T&G) | Face Type |
فلنج کور
فلنج ساکت ولد
فلنج رزوه ای
فلنج اسلیپون
فلنج لپ جوینت
فلنج گردن بلند
فلنج کاهنده
فلنج رینگ جوینت
فلنج کور عینکی” duration=”0.5″ delay=”3″ css=”%7B%22default%22%3A%7B%22color%22%3A%22%230b07ed%22%2C%22font-weight%22%3A%22700%22%7D%7D”][us_separator][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_tta_tabs layout=”modern” switch_sections=”hover” title_font=”IRANSansWeb_Bold” title_weight=”700″ title_tag=”h3″ stretch=”1″][vc_tta_section title=”فلنج گلودار” tab_id=”1612603187306-f60b7d3a-24ea”][vc_row_inner][vc_column_inner width=”1/4″][us_image image=”24819″ align=”center” style=”shadow-1″][/vc_column_inner][vc_column_inner width=”3/4″][vc_column_text]
فلنج گلودار
فلنج گلودار (Weld Neck Flange) نوعی از فلنج بوده که دارای گردنی مخروطی شکل و متصل به مرکز خود است. وجود این گردن مخروطی شکل که وجه تمایز و عاملی برای تشخیص فلنج گلودار از سایر فلنجها است، سبب تقویت این نوع فلنج در برابر فشار و دماهای بالا نیز میشود.
فلنجهای گلودار از سایز 1.2 اینچ تا 56 اینچ و مطابق استاندارد ANSI در کلاسهای 150، 300، 600، 900 و 1500 ساخته میشوند.
[/vc_column_text][/vc_column_inner][/vc_row_inner][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”فلنج اسلیپون” tab_id=”1612603187357-475a8dc9-c8da”][vc_row_inner][vc_column_inner width=”1/4″][us_image image=”24817″ align=”center” style=”shadow-1″][/vc_column_inner][vc_column_inner width=”3/4″][vc_column_text]
فلنج اسلیپون
فلنج اسلیپون (Slip On Flange) یکی از فلنجهای رایج و پرکاربرد در صنعت است. این فلنج مانند سایر فلنجها بهوسیله جوشکاری به لوله متصل میشود. جهت متصل کردن لوله و فلنج اسلیپون، ابتدا لوله در درون فلنج قرار میگیرد و سپس از داخل و خارج به روش Fillet جوشکاری میشود تا آببندی بهتری داشته باشند. فلنجهای اسلیپون نسبت به فلنجهای گلودار ارزانتر هستند اما به علت جوشکاری بیشتر، هزینه تمامشده نهایی بیشتری دارند. فلنجهای اسلیپون از سایز 1.2 تا 60 اینچ و در کلاسهای 150 تا 2500 ساخته میشوند.
[/vc_column_text][/vc_column_inner][/vc_row_inner][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”فلنج ساکت ولد” tab_id=”1612603811697-1eae481c-2d43″][vc_row_inner][vc_column_inner width=”1/4″][us_image image=”24820″ align=”center” style=”shadow-1″][/vc_column_inner][vc_column_inner width=”3/4″][vc_column_text]
فلنج ساکت ولد
فلنج ساکت جوشی (Socket Weld Flange) بیشتر در سایزهای کوچک با قطر حداکثر 2 اینچ و در فشارهای بالا استفاده میشود. آنها در داخل خود دارای پله ای بوده که محل قرارگیری لولهها هستند و قطر داخل فلنج را هماندازهی قطر لوله میکند. جهت اتصال فلنج و لوله، پس از قرارگیری لوله در داخل فلنجهای ساکت جوشی، از بیرون جوشکاری فیلت (Fillet Weld) انجام میشود.
مطابق استاندارد ANSI B16. 34 آنها به کلاسهای 150، 300، 600، 900، 1500 و 2500 تقسیم میشوند.
متریالهای ASTM A105، ASTM A350، ASTM A182 F304 و ASTM A182 F316 از پرکاربردترین متریالهای ساخت فلنج ساکت جوشی هستند.
[/vc_column_text][/vc_column_inner][/vc_row_inner][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”فلنج کور” tab_id=”1612604199332-1fd32c54-bb32″][vc_row_inner][vc_column_inner width=”1/4″][us_image image=”24822″ align=”center” style=”shadow-1″][/vc_column_inner][vc_column_inner width=”3/4″][vc_column_text]
فلنج کور
فلنج کور (Blind Flange) همانند یک دیسک است که جهت مسدود کردن مسیر عبور سیالات در انتهای مسیر خط لوله استفاده میشود به همین دلیل فلنج کور برخلاف سایر فلنجها، مقطعی برای عبور مایعات ندارد. فلنجهای کور نسبت به سایر فلنجها فشار بیشتری را میتوانند تحمل کنند.
استاندارد ابعادی این فلنجها، استاندارد ASME B16.5 است.
فلنجهای کور در کلاسهای 150 تا 1500 تولید میشوند، اما طبق استاندار API کلاسهای 2000، 3000، 5000، 10000 و 15000 به درخواست مشتری قابل ساخت هستند.
[/vc_column_text][/vc_column_inner][/vc_row_inner][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”فلنج رزوه” tab_id=”1612604503068-ea01f320-e304″][vc_row_inner][vc_column_inner width=”1/4″][us_image image=”24823″ align=”center” style=”shadow-1″][/vc_column_inner][vc_column_inner width=”3/4″][vc_column_text]
فلنج رزوه ای
فلنج رزوه ای (Threaded Flange) که با نام فلنج دنده ای نیز شناخته میشود، دارای رزوه هایی در درون خود است و بهصورت پیچی به لوله موردنظر متصل می گردد.
این فلنج در کلاس های 150 تا 1500 تولیدشده و از لحاظ ابعادی طبق استاندارد ANSI 16.5 تعریف میشود.
در موقعیت هایی که به دلایل گوناگون همچون احتمال رخ دادن انفجار، امکان جوشکاری برای نصب فلنج به لوله و یا شیرآلات وجود ندارد، فلنج رزوهای بهترین انتخاب است.
[/vc_column_text][/vc_column_inner][/vc_row_inner][/vc_tta_section][/vc_tta_tabs][us_separator][vc_tta_tabs layout=”modern” switch_sections=”hover” title_font=”IRANSansWeb_Bold” title_weight=”700″ title_tag=”h3″ stretch=”1″][vc_tta_section title=”فلنج لپ جوینت” tab_id=”1612604952509-84b20751-d79f”][vc_row_inner][vc_column_inner width=”1/4″][us_image image=”24826″ align=”center” style=”shadow-1″][/vc_column_inner][vc_column_inner width=”3/4″][vc_column_text]
فلنج لپ جوینت
فلنج لپ جوینت (Lap-joint Flange) یک قطعه صنعتی همانند فلنج اسلیپون (Slip on Flange) است که بر روی بدنه خود جایی برای واشر یا گسکت (Gasket) ندارد. معمولاً فلنج لپ جوینت همراه با کف رینگ (Stub End) استفاده میشود و از این جهت که در تماس مستقیم با هیچ سیالی نیستند، طول عمر بالایی دارند.
این فلنجها به دلیل نداشتن جایی برای قرارگیری گسکت یا واشر بر روی بدنه و استفاده از فلزهایی با کیفیت پایین در ساخت این فلنجها، قیمت ارزانی دارند.
بر اساس استاندارد ANSI B16.5 فلنجها به کلاسهای 150، 300، 600، 900 و 1500 تقسیم میشوند.
[/vc_column_text][/vc_column_inner][/vc_row_inner][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”فلنج گردن بلند” tab_id=”1612604953045-ffc00b0a-e39a”][vc_row_inner][vc_column_inner width=”1/4″][us_image image=”24827″ align=”center” style=”shadow-1″][/vc_column_inner][vc_column_inner width=”3/4″][vc_column_text]
فلنج گردن بلند
در شرایطی که فلنج گلودار طول کافی برای اتصال دو لوله به هم را فراهم نکند و برای اینکه مجبور به استفاده از یکتکه لوله اضافه بین دو لوله و فلنج نشویم، فلنج گردن بلند (Long Weld Neck Flange) مورد استفاده قرار می گیرد.
فلنج گردن بلند در صنعت برای موقعیت هایی که فشار و دمای بالا است و یا انبساط مکرر سبب تغییر شکل لولهها میشود، نیز کاربرد دارد. به دلیل دارا بودن گردن بلند استحکام این فلنجها طی چند مرحله و تحت آزمایش های متعدد بررسی می گردد.
فلنج گردن بلند از فلنجهای پرکاربرد در بسیاری از صنایع است که البته تکنولوژی و دستگاه های مورد نیاز برای ساخت این فلنج ها نسبت به دیگر فلنج ها بسیار کمتر در دسترس بوده و توسط تولیدکنندههای معدودی ساخته میشوند.
[/vc_column_text][/vc_column_inner][/vc_row_inner][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”فلنج رینگ جوینت” tab_id=”1612604953736-72641aab-3877″][vc_row_inner][vc_column_inner width=”1/4″][us_image image=”24828″ align=”center” style=”shadow-1″][/vc_column_inner][vc_column_inner width=”3/4″][vc_column_text]
فلنج رینگ جوینت
فلنج رینگ جوینت (RTJ یا Ring-Type Joint) یکی از انواع فلنجها است که دارای یک شیار بر روی بدنه خود است. این شیار یا فرورفتگی در سمت پیشانی (Face) فلنج وجود دارد و باعث میشود تا این فلنج آببندی مناسبی در دما و فشار بالا داشته باشد.
رایجترین آببندها یا گسکتهای استفاده شده در فلنج RTJ، رینگهای نوع R هستند که خود به دو نوع رینگهای با سطح مقطع دایرهای یا Oval و رینگهای با سطح مقطع هشت ضلعی یا Octagonal تقسیم میشوند.
فلنجهای RTJ در کلاسهای 150 تا 1500 تولید میشوند.
[/vc_column_text][/vc_column_inner][/vc_row_inner][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”فلنج کاهنده” tab_id=”1612604954191-e44ead79-341e”][vc_row_inner][vc_column_inner width=”1/4″][us_image image=”24830″ align=”center” style=”shadow-1″][/vc_column_inner][vc_column_inner width=”3/4″][vc_column_text]
فلنج کاهنده
در شرایطی که لازم باشد دو لوله با قطر متفاوت به یکدیگر متصل شوند، از فلنج کاهنده (Reducing Flange) استفاده میشود.
فلنج کاهنده شبیه به مخروط ناقصی است که قاعده کوچک آن دارای فلنجی هم اندازه با لوله کوچکتر و قاعده بزرگ آن هم اندازه با لوله بزرگتر بوده و بین آن دو حجمی قیفی شکل قرار دارد که با گذر از قاعده بزرگ به کوچک حجم آن بهتدریج کوچک میشود.
[/vc_column_text][/vc_column_inner][/vc_row_inner][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”فلنج کور عینکی” tab_id=”1612604954780-462d601c-e7ce”][vc_row_inner][vc_column_inner width=”1/4″][us_image image=”24831″ align=”center” style=”shadow-1″][/vc_column_inner][vc_column_inner width=”3/4″][vc_column_text]
فلنج کور عینکی
فلنج کور عینکی (Spectacle Blind Flange) از دو بخش به هم چسبیده تشکیل شده؛ یک قسمت آن فلنج کور و قسمت دیگر فلنجی است که به سیال امکان عبور می دهد. این دو فلنج بهوسیله میله ای به یکدیگر متصل شده و به مجموع هر دو آنها فلنج کور عینکی می گویند.
اغلب در خطوط لوله کشی طولانی که با گذر زمان احتیاج به تعمیر و یا تعویض قسمتی از خط لوله ضرورت پیدا می کند و موقعیت هایی که نیاز است خطوط لولهکشی برای تعمیر، تعویض و یا نگهداری مسدود شوند، از فلنج کور عینکی استفاده می گردد.
جنس این فلنج اغلب از کربن استیل و یا آلیاژهای گوناگون فولاد بوده و مشخصات دقیق آن در استاندارد ASME B16.48 تعریف شده است.
[/vc_column_text][/vc_column_inner][/vc_row_inner][/vc_tta_section][/vc_tta_tabs][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_tta_accordion c_align=”right” title_tag=”h2″][vc_tta_section title=”قطر اسمی فلنج” tab_id=”1654875460379-ccee64d1-d269″][vc_column_text]قطر هر فلنج مساوی است با قطر لوله ای که به آن متصل می شود ؛ یعنی برای لوله یک اینچ، از فلنج همان سایز باید استفاده گردد.
جدول اندازه قطر فلنج
65 | 50 | 40 | 32 | 25 | 20 | 15 | mm |
2-1/2 | 2 | 1-1/2 | 1-1/4 | 1 | 3.4 | 1.2 | inch |
300 | 250 | 200 | 150 | 125 | 100 | 80 | mm |
12 | 10 | 8 | 6 | 5 | 4 | 3 | inch |
… | 600 | 500 | 450 | 400 | 350 | mm | |
24 | 20 | 18 | 16 | 14 | inch |
در رده بندی مطابق با استاندارد ANSI B16.34 فلنجهای آلیاژی و فولادی به کلاس های 150،300،400،600،900،1500،2500 و … تقسیم می شوند. این اعداد بیانگر حداکثر فشاری که فلنج در حداکثر دمای مجاز می تواند تحمل کند می باشد. (فشار بر حسب PSI بیان می شود.)
در استاندارد ISO فشار قابل تحمل برای فلنج های آلیاژی و فولادی با نماد PN که بیانگر فشار اسمی فلنج بر حسب Bar بوده مشخص می شود. مثلاً40 PN یعنی فشار کارکرد فلنج Bar 20 است. در جدول زیر رابطه بین Class و PN را مشاهده می کنید:
جدول رده بندی فلنج Class of Flanges
PN (bar) | Class (psi) |
---|---|
20 | 150 |
50 | 300 |
68 | 400 |
100 | 600 |
150 | 900 |
250 | 1500 |
420 | 2500 |
- بر اساس استاندارد API | 6A-6B-6BX :
در این استاندارد فلنج ها نسبت به فلنج های گروه ANSI دارای تحمل فشار بالاتری بوده و به کلاسهای 2000 ، 3000 ، 5000 ، 10000 و 15000 تقسیم بندی می شوند. همچنین در سایت ویکی پدیا کلاس فلنج مطرح شده است.
در جدول زیر رابطه میان API و ANSI را ملاحظه می کنید:
رابطه میان API و ANSI
API (psi) | ANSI (psi) |
---|---|
2000 | 600 |
3000 | 900 |
5000 (345 bar working pressure) | 1500 |
10000 (345 bar working pressure) | 3000 |
15000 (345 bar working pressure) | 4500 |
فلنج با سطح ساده (FLAT FACE) (FF)
فلنج با سطح ساده دارای سطح صاف بدون شیار و گلو می باشند. همان طور که از اسم آن مشخص است مقطع و سطح اتصال آن ها ساده بوده و معمولاً در فشارها و دماهای پایین و کم فشار مورد استفاده قرار می گیرند و از آلیاژهای استیل، آهن، چدن و در مواردی پلی اتیلن ( برای لوله پلی اتیلن ) ساخته شده که از نظر قیمتی ارزانترین نوع فلنج است. اطلاعات بیشتر درباره فلنج استیل را مشاهده کنید.
فلنج گلودار جوشی (Welding Neck Flange)
شاخصه فلنج های گلودار مقطع مخروط مانند آن بوده که به آسانی قابل تشخیص هستند و این مقطع مخروطی شکل به دیواره اتصالات و یا لوله جوش داده می شود.
این مقطع مخروطی شکل موجب استحکام و مقاومت فلنج در فشارهای بالا، دمای زیرصفر و یا حرارت های بالا می شود.
تغییر ضخامت و منطبق کردن فلنج با سطح لوله که در خمش های متعدد و تکراری و یا نیروهای دیگر بوجود می آید بسیار موثر و سودمند است. قسمت داخلی مقطع مخروطی شکل به شکلی تراشکاری و ماشینکاری می شوند که با قطر لوله و اتصالات هم اندازه باشند و طوری با هم جفت شوند که لبه جوشکاری شده هیچ برآمدگی که باعث تغییر جریان سیال شوند، نداشته باشد. فلنج های گلودار با یک جوش قدرتمند و V شکل به اتصالات و لوله ها جوش داده می شوند.
فلنج نر و ماده (Male & Female) (M&F)
یکی از مهمترین انواع فلنج ها بوده که در بخش پایپینگ و در صنعت نفت و گاز، پتروشیمی و آب رسانی استفاده می شود. همان طور که از اسم آن پیدا است به صورت نر و مادگی به هم متصل می شوند به این صورت که یکی از فلنج ها سطح برآمده داشته و دیگری دارای سطح فرورفته است.
در قسمتی که دارای سطح برآمده می باشد ارتفاع معمولاً 6.4 میلیمتر بوده و عمق فرورفتگی در قسمتی که دارای سطح فرورفتگی می باشد 5 میلیمتر است.
فلنج اسلیپون (Slip On Flange)
از لحاظ مقاومت فلنج اسلیپون تحت شرایط فشارهای داخلی 2/3 فلنج گلودار جوشی هستند که در شرایط خاص تا 1/3 کاهش می یابد. اتصال این فلنج با لوله توسط 2 جوش فیلت (از داخل و بیرون به یک اندازه) انجام می شود.
سطح جوشکاری شده به اندازه ضخامت لوله به علاوه 3 میلیمتر اضافه بوده که این فاصله 3 میلیمتری باعث جلوگیری از آسیب رساندن به سطح فلنج هنگام جوشکاری می شود. از نکات منفی فلنج های اسلیپون این است که ابتدا باید لوله ها به فلنج جوش داده شوند.
اتصال و جوشکاری یک زانو و یا تبدیل در ابتدا به فلنج امکان پذیر نیست زیرا اتصالات یک انتهای صاف و مستقیم ندارند و باعث لغزش آن بر سطح فلنج می شوند.
فلنج جوشی ساکت (Socket Weld Flange)
فلنج های جوشی ساکت دار معمولاً برای اتصال در سایزهای کوچک اما با فشار بالا مورد استفاده قرار می گیرند. نیروی ایستایی فلنج های جوشی ساکت در مقایسه با فلنج های اسلیپان یکسان اما مقاومت خستگی این